Kunstexpositie, een recensie van Liam uit GGZ inGeest

Enkele dagen na de laatste dagafsluiting van LEVIATHAN, de geopende isoleercel, stuurt Liam zijn tekst toe. Hij liet eerder weten dat hij graag een bijdrage zou schrijven voor de blog. Vandaag kregen we het binnen: de mooiste recensie denkbaar.

Kunstexpositie

Het gordijn, het kleed van de kunst, gaat over het leven.

Het bos staat vol van de spanning.

Er vinden zich allerlei avonturen plaats.

Het gewone leven gaat voort.

Ik woon in een appartement.

Ik woon op hatje nummer twaalf.

Er vinden zich allerlei bomen plaats.

There is gold of the lepraughin in the pot.

Also over the pot of gold is a curtain

There is a curtain over the floor, for  the hatjes.

Also before the hatjes, there are bushes.

There is Westerpoort open and Westerpoort gesloten.

The apartments are made of stone, of course.

The are motorbikes and car.

The train is leaving from Derry.

That is really Irish.

The train-ticket was dropped down, on the floor.

There are also stones on the ground, the ground is made of stones , of course.

The are all people living in the world.

The are sometimes happy of course, and sometimes sad of course.

Goed of slecht blijf leven.

Dat heb ik tijdens een toneelvoorstelling gehoord.

En natuurlijk zijn er allerlei soorten, merken, auto’s.

BMW’s, Opels, Mercedessen.

Dromedarissen.

Kamelen.

Tractoren.

Lijnbussen.

Bios-taxiauto’s.

Koeien.

Varkens.

Schapen.

Geiten.

Geitenkaas.

Dom Bosco.

Italiaanse priester, die in 1888/1889 is gestorven.

En in 1934 heilig is verklaard.

Het bos ligt vol met aarde op de grond.

En er zal ook gras zijn.

En boomstronkjes.

Er zijn verschillende wetenschappen.

Soms aardrijkskunde.

Geschiedenis.

Van de geschiedenis kan je leren.

Ik ben nu bezig met een boek over de oorlog.

L’ histoire se repĕte of repête, ik denk dat het laatste repête.

De donkere wolken van ik dacht Karel Willink, ik dacht in de dertiger jaren, de crisis-recessie-jaren.

We leven nu ook in een crisis, recessie.

Maar de Zeeuwse wapenspreuk luidt lucetr et emergor, wat betekent, ik worstel en kom boven.

We moeten ook blijven geloven in de mensheid.

Planten.

Yoga.

Meditatie.

Museum.

Concert.

Dit stuk is gemaakt door:

W. Denkers

De dagafsluiting

De concertzaal is gesloten. Buiten begint het te schemeren. Alle beelden van afgelopen week worden zorgvuldig opgeslagen en verzameld. Daarna bekijken we nog eenmaal de separeerruimte, zeggen gedag en leveren de sleutels in. Onze hoofden vol van alles, de ruimte boven weer leeg.



LEVIATHAN zal vanaf 7 oktober gepresenteerd worden in museum Het Dolhuys in Haarlem als onderdeel van de tentoonstelling ' De Maakbare mens.' Deze blog blijft online tot het einde van de tentoonstelling in februari 2016. Aëgerter voelt zich erg gelukkig met alle aandacht voor haar project en het onderwerp. IKON zal een verdiepend stuk aan het project wijden. De opnames die Witho Oost maakte tijdens het pianoconcert worden gebruikt als onderdeel van het onderzoek over separeren in Nederland. Zodra deze uitzending er is zal de link op deze blog verschijnen.

Het slotakkoord

Waar de tijd zich zojuist nog eeuwig leek uit te rekken, is die nu opeens terug in positie geklapt. De klanken die 90 minuten de ruimte vulden zijn vervangen door enthousiast gepraat. De een voelde precies aan dat het slotakkoord er aan kwam, de ander had geen idee en maakte dit niet bewust mee. Kort daarop komt Roos binnen lopen met een plastic tas vol bladmuziek. " Dat was zo eentonig, dat kan ik veel beter." zegt ze, waarna ze begint te spelen. Ondertussen wordt er druk thee gedronken, koekjes gegeten, en nagepraat over het stuk.

Robbert vertelt dat hij het heel ontroerend vond om hier te spelen. Toen hij twee weken geleden de ruimte kwam bekijken schoot hij eerst even vol. Als ik vraag waarom antwoord hij: “Het is zo’n eigenaardige plek met dat hoge plafond, het te kleine raam en dat minimalistische zwarte vlak op de muur. En dan al die trauma’s. Dat voelt zwaar, net als het stuk. Tijdens het spelen kan ik soms even stil staan bij waar ik ben. Dat blijft een spannend vlak om me op te begeven. Als ik me laat meeslepen kunnen mijn handen opeens gaan muiten. Dan spelen ze zomaar iets anders." 

Dan komt de directeur ook nog een hand geven."Het heeft me ontroerd. Al luisterend zag ik alle mensen die in deze separeer ruimte hebben gezeten voorbij komen. Het is zo bijzonder dat we de ruimte niet meer gebruiken.”  Met die gedachte laat ze ons achter. Een voor een verdwijnen alle mensen weer. De stoelen worden opgeruimd, de vleugel opgehaald, het beige tapijt opgerold.

Canto Ostinato

Blote tenen in sandalen, zwarte leren schoenen, bloemetjes sokken in sportschoenen. Ze bewegen allemaal mee in het ritme van het stuk. Eerst rustig en licht. Zachtjes repeterend als kringen op een glad water oppervlak. Gesloten ogen, gevouwen handen, een sigaret achter een oor. Iemand wiegt heen en weer, ergens rinkelen een paar sleutels, een onderdrukte kriebelhoest. 

Zijn vingers verstopt achter de klep van de vleugel. Dansen een verborgen dans uit het zicht van de toeschouwer. Zijn wenkbrauw trekt soms op, zijn gezicht in kramp verschoten. Dan opeens weer heel sereen.

We gaan voort. De klanken vermengen zich, vermenigvuldigen en keren terug. Andere tonen lopen een stukje mee en de sfeer verandert. De herhaling blijft maar voelt opeens niet meer rustgevend. Een draaimolen waar ik uit wil. Onrustige benen proberen nieuwe houdingen te vinden. Soms voelt het alsof de voet van de pianist niet alleen op het pedaal trapt, maar ook op mijn borstkas. Zwaar en drukkend. Net als ik uit wil stappen vermindert het tempo. We gaan rustiger nu. Voeten bijna bij de grond. Opeens weer zo prettig dat ik wil blijven.

Mensen om me heen lijken deze beleving te delen. Ik zie ze zichtbaar genieten, en dan weer van houding veranderen. Zo nu en dan een zucht, een twinkeling, een blik op de klok. We kunnen de tijd wel zien maar onder onze neus wordt deze uitgerekt. We hebben er geen invloed op. Geven ons over aan tijd en ruimte.

Wat daar aan vooraf ging

Twee mannelijke wezens in een kleine ruimte. Wennen voorzichtig aan elkaar. De pianist en de vleugel. Zij zijn niet alleen.

Mensen druppelen zachtjes binnen. Stoelen worden uitgekozen, vermeden of verschoven. De directeur in een mooie jurk. Ze spreekt over de ruimte waar we zijn. Over dat die al een jaar niet gebruikt is en hoe trots ze daar op zijn. Over het overleg dat daar aan vooraf is gegaan: met het team, met de familie, en natuurlijk met de cliënten. Dat de ruimte deze week gebruikt kon worden voor andere activiteiten ziet ze als een bevestiging dat ze op de goede weg zitten.

Vervolgens vertelt Robbert dat hij 'Canto Ostinato' zal gaan spelen. De componist van het stuk heeft hij erg goed gekend en is helaas drie jaar geleden overleden.  Robbert beloofde hem dat hij het stuk zoveel mogelijk zal spelen. Voor hij begint vertelt hij dat het stuk iedere keer anders is. Soms duurt het uren lang, soms maar een uur. Dat weet hij nooit van te voren. Tot slot waarschuwt hij dat het ook best hard kan gaan, en dat we onze vingers in onze oren mogen stoppen als het te hard is.

Dan wendt hij zich tot zijn instrument. De twee lijken elkaar een ogenblik aan te kijken. Een open vleugel, opgeheven handen. Dan vullen de eerste klanken de ruimte.

Zelfvertrouwen

Hugo komt de vleugel brengen. Hij vertelt dat de vleugel deze week al op vier locaties is geweest. Voor sommige instrumenten kan dat teveel zijn, maar niet voor hem. Ik was de vleugel net als een vrouwelijk wezen gaan zien, maar volgens Hugo is de vleugel mannelijk.

"Het lijkt erop dat hij het wel prettig vindt om zoveel verplaatst te worden."  Een plek als deze is hij nog nooit geweest, maar volgens Hugo zal het hem goed doen.

 

"Hij vindt het fijn om hier te zijn. Het is ook goed voor zijn zelfvertrouwen. Hij klinkt hier namelijk veel groter dan hij is, en veel zwaarder en warmer. Ik haal straks een andere vleugel op dan ik gebracht heb."

Zondag 13 September

 

Op de eerste verdieping beweegt iets. Een groot wezen betreedt de isoleercel. Ze draait wat rond. Haar zwarte poten bewegen over het beige tapijt.

Het wezen slaat haar donkere vleugel uit. Ze voelt de ruimte aan. De zon schijnt door het venster op haar huid. Eerst is ze muisstil. Dan durft ze haar stem zachtjes te proberen. Eerst heel bescheiden, dan steeds krachtiger. Haar geluid vult de ruimte, klinkt door in het hele gebouw. Ze klinkt groot, maar vriendelijk en warm.

Ze lokt mensen naar boven, nieuwsgierig naar de verschijning van deze wonderlijke bezoeker.

De dagafsluiting

Het Museum van het Oriëntalisme is gesloten. De muren zijn leeg, het groene bankje is verdwenen. De Arabische ruiter, de vader en zoon, de naakte dame en de anderen zijn zorgvuldig verpakt in bubbeltjesplastic en kartonnen hoezen.

Morgenochtend zal een vleugel worden binnen gebracht. Eerst de vleugel zelf, dan haar pootjes, een aantal klapstoeltjes voor later. Om 15.00 zal namelijk het stuk 'Canto Ostinato' van Simeon Ten Holt uitgevoerd worden door Robert Lambermont.

LEVIATHAN

Een kunstwerk dat niet in het museum hangt is de bijzondere omslag van het boek Leviathan. Dit werk is getekend door Abraham Bosse in 1651. Het verbeeldt een reusachtige heerser die boven zijn land (en de kerk) uittorent. De monarch en zijn land zijn donker en dreigend, en als je nauwkeuriger kijkt kan je zomaar ontdekken dat hij is opgebouwd uit allemaal kleine individuen die met hun gezicht van de toeschouwer zijn weggedraaid. Al snel wordt je bewust van jouw rol als toeschouwer en ontstaat er een Droste effect. 

De politieke filosoof Thomas Hobbes (1588) leende de naam voor zijn boek van het bijbelse zeemonster Leviathan. Hobbes stelt in dit werk dat ieder mens vrede nastreeft mits dit haalbaar is, en oorlog voert als dit niet zo is. Ten tweede stelt hij dat een mens bereid is zijn eigen vrijheid op te geven om deze vrede te bewaren. Hobbes zet daar tegenover dat de mens een aantal natuurlijke aandoeningen heeft, waaronder trots. Volgens hem is  ‘de mens voor andere mensen een wolf.’ Willen we in onze samenleving de vrede bewaren dan moet er een collectief recht zijn, en moet iedereen een stukje vrijheid overdragen aan een heerser. Dit gedachtengoed vormt de basis voor onze Nederlandse Grondwet en klinkt vandaag de dag nog door in alle hoeken van onze samenleving.

Hoe gaan we hier mee om? Hoeveel risico zijn we bereid te nemen om recht op zelfbeschikking in de huidige vorm intact te houden? 

Helende werking

Na de rondleiding in het museum vang ik een gesprek op tussen Aëgerter en Aggie. Aggie is de afdelingsmanager van de verolgkliniek Westerpoort van GGZinGeest.  Zij vertelt dat dit project een helende werking heeft op de cliënten.

"De ruimte is opeens niet meer die nare plek waar ze van weg willen."

Ja maar luister eens

Iemand leunt nietsvermoedend tegen een schilderij. Dona zit in de houding van ‘De Denker' op het bankje. Op de gang kauwt Joost piepend en knarsend op een paar gummibeertjes. “Ja maar luister eens. Ik wil ook wel eens een praatje maken in een museum, maar ik heb niet het idee dat mensen daarop zitten te wachten bij mij.” zegt Dona. Ze straalt als ze van rondleidster Annejuul hoort dat dat hier juist heel welkom is.

De schilderijen in de tentoonstelling zijn allemaal een soort venster naar andere werelden, waaruit bezoekers kunnen kijken. De werelden van het Oriëntalisme worden dan ook dankbaar bewonderd.
Er is ruimte voor vragen en opmerkingen, en iedereen komt zichtbaar op adem. Aan het eind van de rondleiding klinkt er applaus. Daarna verschijnen een paar telefoons om de kunstwerken vast te leggen. Dan is opeens iedereen weg.

Een tijdje later wandelt Younes binnen. Hij bekijkt de schilderijen kalm. Er verschijnt een glimlach op zijn gezicht. "Ik kom uit Marokko, en ik ben zelf ook bij de Poort van Meknes geweest." Met een blik van herkenning bekijkt hij ook het schilderij van Isidore van Mens. "Dit voelt heel vertrouwd voor mij."

"Er hangt hier nog helemaal de rust van gisteren."zegt Younes voor hij het museum verlaat. En dan is het weer stil.

Het mag wel wat sprankelender

 

"Ik vind het niet zo vrolijk "zegt Dona. "Ik vind er wel twee hele goede tussen zitten, maar het mag wel wat sprankelender."  Ze had zelf liever een impressionistisch kunstwerk willen zien, of een schilderij van iets bovennatuurlijks. "Dat is altijd mooi."

Dona komt elke dag even kijken wat er in de isoleercel gebeurt. Zo heeft ze al een tijgerpython geaaid, een plant uit het tuincentrum gehaald, een massage gekregen en gemediteerd. Met haar museum kaartje in haar handen loopt ze de trap af.

"Ik ben zelf bezig met een schilderij van die hoofden van het Paaseiland." Als ik haar vraag of dat niet heel moeilijk is roept ze om hoog : "Nee hoor, ik heb daar wel aanleg voor."

Museum van het Oriëntalisme

Het Museum van het Oriëntalisme is geopend. De schilderijen hangen stil en statig aan de muur, geduldig wachtend op nieuwsgierige toeschouwers. Toegangskaartjes liggen in een net rijtje op de tafel in de gang.

Een deur zwiept open, geluid van schoenen op plastic zijl. Iemand gluurt om de hoek. Een twijfelende blik. "Gaat het over oriënteren? Dan kom ik straks wel eventjes kijken."

Het geluid van de schoenen verdwijnt in een lift. Deuren glijden langzaam dicht. De lift zoeft zachtjes richting begane grond.

De schilderijen blijven onbekeken, de kaartjes ongeknipt. Een leeg museum op een zaterdagmiddag.

Zaterdag 12 september

Het groene fluwelen bankje lonkt naar me. De ruimte er om heen lijkt verdacht leeg. Het is zeldzaam om een museum helemaal voor je alleen te hebben. Ik schuifel zachtjes naar binnen, op zoek naar een bewaker in een hoek. Als ik recht in een surveillance camera kijk voel ik me betrapt. Ik troost me met de gedachte dat de persoon aan de andere kant zich misschien net zo voelt.

Ik besluit de anonieme kijker te negeren en loop langs de schilderijen. Ik passeer een groep mensen die druk in gesprek zijn, ze zien mij niet. Er staan een aantal dromedarissen die ik graag wil aaien. Ik gluur nog een keer naar de camera en besluit het risico niet te nemen. Verderop zit een jongen met zijn vader tegen de muur van hun huis, palmbladeren wuiven zachtjes, ik kijk om me heen. Een aantal zeilschepen varen in de verte, hun zeilen glanzend in het zonlicht.

Een naakte vrouw glimlacht naar me. Ik glimlach wat ongemakkelijk terug. Ik neem plaats op het bankje. Een hond knaagt hoorbaar aan een bot, en dan merk ik de ruiter op. Zijn vaandel wappert in de wind, en de kleine ruimte voelt ineens aan als een immens grote vlakte. Zonnestralen dansen op mijn gezicht. Ik sluit mijn ogen. Deze ruiter waakt wel over mij. 

De dagafsluiting

 

Waar de muren van de isoleercel vandaag opgeheven leken te worden in meditatie, worden ze nu als achtergrond ingezet voor een collectie waterpas schilderijen die morgen een museum van het Oriëntalisme zullen vormen. Er zijn nog een paar plaatsen beschikbaar voor de rondleidingen van 14.00 en 15.00 uur.

Reserveren kan via: vibekemascini@gmail.com

Graag tot dan!

Punten van aandacht

Inmiddels heeft het personeel de vergadering naar het meditatie centrum verplaatst. In kleermakerszit en met een formulier voor de voeten nemen ze de vergaderpunten door.

　
"Waren de muren altijd al beige of komt dat door de vloerbedekking?" vraagt Ineke zich hardop af.

Tijdens de meditatie sessie van vanmiddag leek de ruimte nog het meest op een kapel, nu blijkt de isoleercel het ideale formaat voor een vergaderruimte te hebben.

"We hoeven de isoleer helemaal niet meer te verbouwen om hem een andere bestemming te geven"

Adem uit

Een vage geur van salie is al vanaf de hal te ruiken. Het meditatiecentrum is druk bezocht en toch is de sfeer ultiem rustig. Ik kan de voeten van Samira en Clair herkennen, van Delayla en Laurence, van client en personeel.

Ik zie hoe Clair haar ogen sluit, haar wimpers blijven doorknipperen. De zwangere buik van Samira heeft zich overgegeven aan het plafond en ik bedenk wat een bijzondere transformatie er heeft plaatsgevonden: de isolatiecel is een plek van ontspanning geworden; een toevluchtsoord.

Ik hoor hoe verschillende tempo's van ademhalen langzaam synchroniseren.
Terwijl een trage stem vanuit de speakers vraagt je keel, stuitje en de leden van je ogen te ontspannen.

Als je lag te slapen

Afgelopen nacht werd LEVIATHAN, de geopende isoleercel uitgezonden via "Nooit meer slapen"

Hier kan je het naluisteren: http://www.vpro.nl/nooitmeerslapen/speel.RBX_VPRO_1956623.html

Adem in

De ochtend blijkt een goed moment om in meditatie te gaan. Er druppelen steeds meer mensen het centrum binnen om de dag te beginnen met een groepsmeditatie.

"O nee hoor, dat durf ik niet, veel te druk" zegt A en maakt een rechtsomkeerd zodra ze de schoenen bij de ingang ziet staan. Anderen lijken het juist fijn te vinden om gezamenlijk; op dezelfde vloer, in rust te keren.

 

Het meditatie centrum is geopend

Vrijdag 11 september

Ik trek mijn schoenen uit en beweeg met gedempte stappen richting het raam. De zon trekt over de witte plastic stoeltjes en de velden van de pinpongtafel op het binnenplaatsje. In gedachten hoor ik het balletje met trage tussenpauzes van het ene op het andere veld neerkomen.

De dagafsluiting

Vandaag was de isoleercel een plek voor persoonlijk aandacht en een bestemming waar slechts een selectief aantal mensen toegang toe kreeg.

Morgen zullen we doorgaan op het thema van ontspanning, maar dan op een heel andere manier. Vanaf 10.30 zal in de isolatiecel een meditatie centrum openen.

Tot dan!

Wederzijds vertrouwen, in gesprek met Martijn Kemper

"Jarenlang werd er gestreeft naar de drie r's: rust, regelmaat en reinheid, maar iemand die in de war is, is helemaal niet gebaat bij zulke onpersoonlijke afdelingsregels."

Martijn Kemper vertelt over het gebruik van separeer ruimtes. Sinds tien jaar zet hij zich met "Dwang en Drang" in voor het terugdringen van het gebruik van de separeer ruimte. Het separeren van psychische patiënten zou nauwelijks oplossingen bieden en blijkt ik veel gevallen traumatische ervaringen te creëren.

Toen "Dwang en Drang" van start ging was de isoleercel een standaard procedure. Hun doel was destijds om de separaties jaarlijks met 10% terug te dringen. Inmiddels ziet Martijn de separeer ruimte het liefst helemaal verdwijnen.

Ik vraag Martijn hoe het in de afgelopen jaren mogelijk is geweest om de separaties terug te dringen.

"Het heeft met aanpak maar ook met opvatting te maken" zegt hij.

Als we nu horen dat iemand agressief werd toen deze door de politie naar de inrichting werd gebracht, houden we er rekening mee dat die agressie in de meeste gevallen voortkomt uit een gevoel van onmacht. "

"Zo iemand is in crisis, die moet je juist begeleiden. We merken met de cultuuromslag binnen de psychiatrie dat we veel meer kunnen dan we denken."

Martijn verteld verder over hoe met intensievere begeleiding veel agressie te vermeiden is. En dat een actieve werkwijze preventief kan werken. Het is ook eigenlijk raar dat we iemand die zo overduidelijk hulp nodig heeft, alleen in de galm van zijn eigen stem achterlaten. Tegelijkertijd kan ik mij ook voorstellen dat iemand in crisis angst kan aanjagen bij het personeel. Hoe zou je op dat moment dan te werk moeten gaan?

"De eerste vijf minuten, is inmiddels een gevleugelde methodiek geworden die hier is uitgedacht. Door er juist bij de opname van een patiënt maximaal te zijn voor deze persoon en zijn angsten en verlangens te bespreken, creëer je een bodem waar van uit jecontact kan maken met de patiënt. Als je niet eerst contact hebt gemaakt kan je ook nergens aan appelleren."

"Als je pas opkijkt wanneer iemand een kopje door de kamer gooit, ben je veel te afwachtend. Het helpt enorm als je mensen aan het begin van de dag vraagt naar hoe ze zich voelen en wat ze denken te verwachten voor de komende dag"

Martijn legt daarbij uit hoe hij mensen nauwlettend afleest omdat ze niet altijd zullen verwoorden hoe ze zich voelen of wanneer ze stemmetjes horen. Hij zou graag zien dat er intensievere zorg wordt verleend ter preventie van separatie. De urgentie van dit gegeven zou vanuit de politiek op de agenda gezet moeten worden.
Ik vraag Martijn wat hij er eigenlijk van vindt, wat hier nu in de isoleer ruimte gebeurt?

 

"We hebben de eigenlijke bestemming voor de separeer gevonden: het is een terrarium, het is een tuincentrum, het is een concertzaal! Wat Laurence Aëgerter hier organiseerd sluit aan bij mijn gedachte dat de separeerruimte een heel andere bestemming zou moeten krijgen. "

 

 

"Er is niet één oplossing voor", zegt Martijn tenslotte, "het is een enorme uitdaging dit onderwerp aan te snijden, maar je moet durven de volgende stap te maken en kwetsbaar zijn."

Op de massagetafel

 

 

Ik spreek Yvonne aan het eind van de dag over haar dag in de isoleercel over wat haar opviel, ze zegt:

"Als ik iemand tegenkom die niet ontspannen wil dan merk ik dat ik heel erg mijn best ga doen om die persoon te laten ontspannen, maar dan werkt niet. Dan ga ik terug naar mijn gevoel."

Met vooruitzicht op zaterdag

Zaterdag zal in de isoleercel een museum van het Oriëntalisme worden ingericht.

Er zijn nog plaatsen beschikbaar voor de rondleidingen van 14.00 en 15.00 uur.
Wees er snel bij en reserveer via

vibekemascini@gmail.com

Vanacht nooit meer slapen

Vanacht zal LEVIATHAN, de geopende isoleercel worden besproken in de uitzending van "Nooit meer slapen" op NPO Radio 1 tussen 0.00 - 2.00

Klik hier voor het weekoverzicht van "Nooit meer slapen"

 

Een dag is te kort

 

De zoveelste die vraagt of ze ook gemasseert kan worden. In lichte jaloezie staren we naar de gesloten deur van de isoleercel, nu massage salon. Het is een verwarrende ervaring dat we graag aan de andere kant van die deur zouden zijn. We hadden deze daginvulling gemakkelijk voor een week kunnen reserveren. Helaas is de inschrijflijst vol en morgen zal de ruimte weer transformeren naar iets anders.

Daan was gisteren aan het eind van de dag nog binnengekomen met een rekensom waaruit volgens hem bleek dat er nog plaats voor hem op de massagetafel te verzorgen viel.

"Want 6 x 45 - een korte pauze, vanaf 10.30", hij struikelt over zijn eigen berekening "of is het alleen maar voor de clienten?", vraagt hij op telleurgestelde toon.

Goede stofjes

Dona roert in een nieuwe kop thee als ik haar een uur later zie.

"Ze schudde alle negatieve stofjes uit mijn armen", zegt ze "nu voelen de stofjes goed, allemaal endorfine enzo." Dona ziet er tevreden uit en neemt een koekje van de schaal terwijl ze voor de derde keer mompelt dat het de laatste is.

"De isoleer is gezellig geworden", zegt Yunez die om de hoek komt kijken. Hij neemt plaats naast Donna en pakt ook een koekje. Er wordt nauwelijks gewacht in de wachtkamer. De tafel zit inmiddels vol met mensen die op zachte toon vertellen over de vakanties die zo ooit nog willen maken.

Het gezicht van Yvonne verschijnt vanachter de deur van de isoleer ruimte "Wat is ook al weer haar naam?" vraagt ze. Op de massagetafel is iemand in een diepe slaap verzonken.

De eerste massage

"Dat hoofd, met al die afspraken en die gedachten."

Dona stond al klaar toen ik de deur naar de hal opende. Vandaag is zij de eerste gast in de massagesalon. Ik vraag haar of ze ergens aan zal denken als ze gemasseerd wordt en ze antwoord dat je met gedachten niet kan ontspannen.

"Heb je de Happinez hier?"

vraagt ze en wijst naar de tijdschriften op onze geïmproviseerde wachtkamertafel. Ik geef haar een exemplaar van 'Flow' als alternatief. Ze bladert er tevreden doorheen en leest dan hardop voor

"Ik ben niet meer zo ambitieus en rigoureus. Dat maakt me een gelukkiger mens".
"Dat snap ik niet zo", zegt Dona "ik wil wel ambities hebben"

"Ben je er klaar voor?" vraagt Yvonne, de masseuse. 

Donna laat het stokje in haar thee midden in een roercircel vallen en staat met een glimlach op.
Haar gebogen schouders verhullen haar grote gestalte nauwelijks terwijl ze aan de hand van Yvonne de massagesalon in verdwijnt.

Donderdag 10 september

 

 

De dagafsluiting

Alle kamerplanten hebben inmiddels een nieuwe kamer gekregen. De fotoserie die vandaag niet op het blog te zien was zal getoond worden bij de tentoonstelling van LEVIATHAN in museum Het Dolhuys, Haarlem vanaf 7 oktober.

Morgen  wordt de isolatie ruimte ingericht als een massage salon. De masseuse opent de deur weer vanaf 10.30 uur!

Nooit meer slapen

Er wordt onophoudelijk gehoest op het pleintje waar gerookt mag worden. Een familie loopt de afdeling op om een zus, broer, vader of cliënt te bezoeken. Op de hal is het rustig en als ik de isoleercel weer binnenloop zie ik een vrouw met een koptelefoon en een microfoon.

Emmie is van de radio. Voor het nachtelijke programma "Nooit meer slapen" komt ze de isoleercel bezoeken. Het galmt hier altijd, maar nu de isoleercel naar het oor vertaald moet worden, valt dat meer op dan ooit.

"Zou ik je wat mogen vragen?" vraagt Emmie als Liam voor de camera is gaan zitten met zijn plant.

"Dan zou ik op mijn beurt wel willen vragen waarom u dat vraagt."

Het gesprek komt langzaam op gang en Liam komt niet altijd even goed uit zijn woorden.
Hij had als instinctief een plant gekozen en scheen er direct een plaats in zijn kamer voor in gedachten te hebben. Hij heeft zijn jas aan en een sleutelbosje om zijn nek.

"Ik denk dat ik de andere dagen ook wel langs kom, maar ik moet het dan even opschrijven want ik weet niet of ik anders herinner dat ik deze gedachte had. Ik ging mee met Marloes, want ik woon in een ander deel."

Langzaam raakt Liam meer op zijn gemak. De camera en de microfoon storen hem niet meer. Hij praat verder en laat zijn foto nemen. Dan staat Liam op en neemt afscheid. Als hij zaterdag niet naar zijn moeder gaat zal hij haar hier uitnodigen, zo laat hij weten. Hij zal er tenminste over nadenken.

Dan kijkt hij naar de vrouw die hem hierheen begeleidde.

"Kom Marloes, we gaan."

Een die geen moeite kost

Niet iedereen ziet het zitten om een kamerplant mee te nemen. "Mijn hele vensterbank is maar zo", zegt S en gooit haar handen kort de lucht in om een ruimte aan te duiden die te klein zal blijken.

 

 

R lijkt de verantwoordelijkheid voor de kamerplanten te groot te vinden. Wanneer hij alle planten zorgvuldig bekeken heeft, besluit hij toch zonder osmotische huisgenoot de isoleer cel te verlaten. S lijkt de zoektocht ook op te geven en sloft met lege handen richting de uitgang. "Ik ga me hier niet langer verlekkeren, doei".

P weet het goed gemaakt, "Ik wil er een die geen moeite kost'".

Een die ook in schaduw kan

 

Een die weinig water nodig heeft

"Moet die veel zon hebben? Hoe vaak moet die water?", wil Rachida graag weten. Sommige planten zien eruit alsof ze een tropisch klimaat nodig hebben. Hun tere roze kopjes beloven twee maal jaars te bloeien. "Ga je met de plant douchen," oppert Paul "het moet niet gekker worden".

Het zorgverlenend personeel komt meestal in tweetal. Ze komen kijken wat er hier eigenlijk allemaal gebeurt. "Ik dacht het zal wel iets met kunst zijn, maar het is dus echt", hoor ik Adrienne zeggen terwijl ze de gesloten afdeling weer afloopt.